Το Ελληνικό Οπλιτικό ξίφος ήταν αμφίκοπο. Η λάμα
του ήταν πλατύτερη στο μέσον του μήκους της έτσι ώστε το
βάρος της να συγκεντρώνεται σε αυτό το σημείο κάνοντας το
θλαστικό κτύπημα στον εχθρό ακόμη πιο συντριπτικό!
Το Ελληνικό Ξίφος χρησιμοποιείτο εξίσου και για διατρητικό κτύπημα!
Το ξίφος ήταν επικουρικό όπλο για τους Έλληνες Οπλίτες, που
το χρησιμοποιούσαν συνήθως όταν έσπαζε το Δόρυ ή όταν το
τελευταίο δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί λόγω περιορισμένου
χώρου!
Ωστόσο δεν υστερούσαν στη Ξιφομαχία, συγκριτικά με τη
Δορυμαχία!
Ο μόνος τρόπος που ο Έλληνας Οπλίτης μπορούσε να κτυπήσει
με το ξίφος του την σάρκα του αντιπάλου του ήταν η
ανάπτυξη της δεξιότητας του στην χρήση αυτού του όπλου.
Οι Σπαρτιάτες χρησιμοποιούσαν τον κλασσικό Ελληνικό Τύπο ξίφους με λεπίδα από σίδηρο. Κατά τη διάρκεια του 5ου αιώνα
π.Χ. μείωναν συνεχώς το μήκος της λεπίδας του, εξελίσσοντας το
στο τέλος του ίδιου αιώνα σε έναν καθαρά Σπαρτιατικό Τύπο!
Η εξήγηση βρίσκεται στον τρόπο πολέμου του Σπαρτιάτη, που
προσπαθούσε να πλησιάσει όσο γινόταν τον αντίπαλο του για
αγχέμαχη σύρραξη, στην οποία ήταν ακαταμάχητος.
Στον στενό χώρο της φάλαγγας, ένα ξίφος που διατηρούσε τη
νυκτική (διατρητική) ισχύ του, και το οποίο θα πλησίαζε το
μήκος ενός εγχειρίδιου, ήταν το ιδανικότερο!
Τα Αθηναϊκά Ανάγλυφα επιβεβαιώνουν τις αναφορές των Αρχαίων
Συγγραφέων στο βραχύ Σπαρτιατικό Ξίφος. Αυτά εικονίζουν συχνά
Λακεδαιμόνιους που φέρουν ένα κοντό ξίφος με μήκος το πολύ 30
εκατοστών και με σχήμα φύλλου δένδρου (περίπου όπως η αιχμή
του οπλιτικού δόρατος)!
Το μοναδικό δείγμα αυτού του τύπου ξίφους βρέθηκε σε
ανασκαφές στην Κρήτη και αποτελούσε αρχικά μέρος ενός
Αγάλματος!
Το βραχύ μήκος του Σπαρτιατικού Ξίφους, έχει οδηγήσει τους
μελετητές στο συμπέρασμα ότι χρησιμοποιείτο και για νυκτικά
κτυπήματα από κάτω προς τα άνω!
Σύντομα το βραχύ ξίφος εξαπλώθηκε στις περισσότερες Ελληνικές Περιοχές εκτοπίζοντας τους παλαιότερους τύπους. Η
«ξυήλη» είναι ένα άλλο όπλο που αναφέρεται από τις αρχαίες
πηγές ότι χρησιμοποιείτο από τους Σπαρτιάτες!
Έχει θεωρηθεί ότι επρόκειτο για εγχειρίδιο ή είδος
μαχαιριού, με την τελευταία εκδοχή να είναι η πιθανότερη. Λόγω
του τρόπου χρήσης του, φαίνεται πολύ πιθανό να είχε
δρεπανοειδές σχήμα!
Αν ισχύει αυτό, τότε η ξυήλη ανήκε στην ομάδα των
δρεπανοειδών ξιφών και εγχειριδίων (κοπίδες, φαλκάτες, ρομφαίες
κ.α.).
Οι Αθηναίοι Οπλίτες χρησιμοποιούσαν επίσης το σύνηθες Οπλιτικό Ξίφος, αλλά φαίνεται πως μερικοί χρησιμοποιούσαν την κοπίδα αν και
επρόκειτο για ξίφος καταλληλότερο για το ιππικό, επειδή η
χρήση του απαιτούσε ανοικτό χώρο!
Η κοπίδα ήταν μία στιβαρή μονόκοπη σπάθη, της οποίας ένα
μόνο καλοζυγισμένο πλήγμα μπορούσε να ακρωτηριάσει τον εχθρό,
κόβοντας του το χέρι ή το πόδι!
Η κοπίς δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά στον περιορισμένο χώρο μίας οπλιτικής σύρραξης.
Ομως μπορούσε να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά από τους
Έλληνες Οπλίτες εναντίον ασιατών και αιγυπτίων πολεμιστών, επειδή η
σύρραξη με τους τελευταίους δεν ήταν ενδο-οπλιτικού τύπου
(μεταξύ οπλιτών) και η συνήθως γρήγορη διάρρηξη της παράταξης
τους, έδινε άφθονο χώρο στους πρώτους για να τους εξοντώσουν
ταχέως με τα φονικά κτυπήματα της κοπίδας (εξάλλου η αμυντική
οπλοσκευή των Ασιατών και Αιγυπτίων ήταν υποτυπώδης ή
ανύπαρκτη)!
Γενικά οι Αθηναίοι και άλλοι Ελληνες οπλίτες, προτιμούσαν
την κοπίδα περισσότερο από ότι οι Σπαρτιάτες. Όμως και σε
αυτούς, το τυπικό βραχύ οπλιτικό ξίφος επικρατούσε!
